การเสพยาเกินขนาดหรือ “โอเวอร์โดส” สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้ที่กำลังมีปัญหาการเสพติดทุกคน นี่เป็นความจริงอันโหดร้ายที่สามารถเป็นอันตรายถึงชีวิต และการรับรู้สัญญาณเตือนของผู้ที่มีการเสพยาเกินขนาด ไม่ว่าจะเป็นยาโอปิออยด์ ยาเบนโซ เหล้า หรือสารกระตุ้นต่างๆ จะสามารถช่วยชีวิตผู้เสพติดทุกคนได้
ในประเทศไทยนั้น สถิติของผู้เสียชีวิตจากการเสพยาเกินขนาดในช่วงระหว่างปี พ.ศ.2550 – 2562 มีมากถึง 105 ราย และผู้เสียชีวิตที่อายุน้อยที่สุดก็อายุเพียง 16 ปีเท่านั้น ดังนั้น ถึงแม้ผู้ที่เสพติดจะมีความเชื่อแบบผิดๆ ว่าร่างกายมีความอดทนต่อผลของยาเสพติดได้สูง และสามารถตัดสินได้ว่าปริมาณเท่าไหร่ที่ถือเป็นการเสพมากเกินไป และสามารถหยุดเสพในเวลาที่ต้องการได้ แต่ในความเป็นจริงแล้ว เนื่องจากการเสพติดทำให้เส้นทางระบบในสมองเปลี่ยนแปลงไป และยังทำให้สมองไม่แจ่มใส ไม่สามารถตัดสินใจได้อย่างชัดเจนเหมือนเคย จึงทำให้ผู้ที่เสพติดไม่สามารถที่จะวัดได้ว่า จริงๆ แล้วการใช้สารเสพติดของตัวเองนั้นอยู่ในระดับอันตรายถึงเพียงใดแล้ว
ดังนั้น สิ่งสำคัญที่สุดสำหรับผู้ที่มีปัญหาการเสพติด ก็คือการใส่ใจกับข้อเท็จจริงของการเสพยาเกินขนาด และหากคุณกำลังมีปัญหากับการเสพติด ไม่ว่าจะเป็น ยาไอซ์ ยาเค โคเคน เหล้า เบนโซไดอะซีปีน หรือโอปิออยด์ ก็เป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งยวดที่จะต้องตื่นตัวกับสัญญาณเตือนของการเสพยาเกินขนาด และต้องยอมรับความจริงที่ว่า คุณจำเป็นต้องเข้ารับการบำบัดรักษาการเสพติดของคุณได้แล้ว หากคุณต้องการมีชีวิตที่ปกติสุขและมีอายุที่ยืนนาน
สัญญาณการเสพยาเกินขนาดของยาเสพติดที่เป็นสารกระตุ้น
ยาเสพติดในกลุ่มของสารกระตุ้น อย่างเช่น โคเคน และยาในกลุ่มเมทแอมเฟตามีนหลายๆ รูปแบบ เช่น ยาไอซ์ หรือยาบ้า ยาเสพติดในกลุ่มนี้ทำให้เกิดความรู้สึกมึนเมาด้วยการกระตุ้นระบบประสาท และเร่งการสื่อสารระหว่างร่างกายและสมอง การเสพโคเคน และเมทแอมเฟตามีนเกินขนาด จะมีอาการเหมือนกัน นั่นคือทั้งสองชนิดต่างก็ทำให้ร่างกายพบกับความเครียดอย่างรุนแรง โดยสัญญาณของการเสพยาเกินขนาดสำหรับยาในกลุ่มนี้ก็คือ
สัญญาณทางร่างกาย ได้แก่
- มีเหงื่อออกเพิ่มขึ้นมาก
- อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้น หรืออัตราการเต้นของหัวใจสูงขึ้น
- อาการบิดเกร็งที่แขน หรือขา
- หายใจลำบาก
- เจ็บหน้าอก
- คลื่นไส้หรืออาเจียน
- มึนงง สับสน ชัก มีอาการสั่นเทา
- มีแรงเพิ่มขึ้นอย่างมาก
สัญญาณทางจิตประสาท ได้แก่
- กระวนกระวาย วิตกกังวล ตื่นตระหนก และพารานอยด์
- ก้าวร้าว
- เกิดภาพหลอน
- หงุดหงิด กระสับกระส่าย
- นอนไม่หลับ
- อาการเพ้อและคลั่ง
จะทำอย่างไรเมื่อเสพยาเกินขนาด
หากคุณเชื่อว่าตัวเอง หรือคนที่คุณรักเสพยาเกินขนาด ต้องติดต่อแพทย์โดยเร็วที่สุด และในขณะที่รอการมารับตัวฉุกเฉิน คุณสามารถช่วยผู้ที่เสพยาเกินขนาดได้ด้วยการทำให้พวกเขาไม่ขาดน้ำและรู้สึกสงบลง สอบถามพวกเขาเกี่ยวกับชนิดของยาที่ใช้ ปริมาณ และช่วงเวลาที่เพิ่งเสพเกินขนาดไป เนื่องจาก ข้อมูลเหล่านี้จะเป็นข้อมูลที่เป็นประโยชน์อย่างมากสำหรับทีมแพทย์ที่จะรักษาพวกเขา
แอลกอฮอล์…ก็เสพเกินขนาดได้
ความแพร่หลายและการยอมรับเรื่องการดื่มแอลกอฮอล์ ทำให้เป็นเรื่องยากที่คนเราจะยอมรับว่ามีปัญหาเรื่องการดื่ม แต่การดื่มบ่อยๆ ที่พัฒนาไปจนเป็นการดื่มมากเกินไปเป็นสัญญาณของการเสพติดแอลกอฮอล์ และในขณะที่คนเรามักมองว่าแอลกอฮอล์ไม่ร้ายแรงเท่าสารเสพติดอื่นๆ ที่จริงแล้ว แอลกอฮอล์ก็สามารถสร้างผลกระทบที่ร้ายแรงต่อสุขภาพได้ในแบบเดียวกับการเสพยาเกินขนาด นั่นก็คือการเกิดสิ่งที่เรียกว่า “ภาวะสุราเป็นพิษ” ซึ่งมีสัญญาณทั้งทางร่างกายและทางจิตประสาทดังต่อไปนี้
สัญญาณทางร่างกาย ได้แก่
- การทำงานของร่างกายเสียสมดุล
- อาเจียน
- อาการชัก
- หายใจช้าผิดปกติ (น้อยกว่า 8 ครั้งต่อนาที)
- อุณหภูมิร่างกายลดลง
- ผิวขาวซีดหรือเขียว
สัญญาณทางจิตประสาท ได้แก่
- อาการสับสน
- พูดไม่รู้เรื่อง ลิ้นพันกัน
- อาการกึ่งสลบ หรือภาวะที่คนเรายังมีสติอยู่แต่ปราศจากการตอบสนอง
- หมดสติ
สิ่งที่ต้องทำเมื่อเกิดภาวะสุราเป็นพิษ
เช่นเดียวกับในกรณีที่สงสัยว่าจะมีการเสพยาเกินขนาดแบบอื่นๆ ควรต้องเรียกรถพยาบาลโดยด่วนเป็นอย่างแรก และอย่าพยายามทำให้คนๆ นั้นมีสติขึ้นมาโดยใช้วิธีเยียวยาแบบที่บอกต่อๆ กันมา เนื่องจากอาจทำให้อาการแย่ลงได้ วิธีการเหล่านี้ได้แก่ การให้ดื่มกาแฟ การเอาไปแช่น้ำเย็น หรือพยายามล้วงคอให้อาเจียน หรือปล่อยให้คนๆ นั้นนอนหลับ แต่สิ่งที่ควรทำก็คือ พยายามทำให้คนๆ นั้นมีสติอยู่ตลอดเวลา ไม่ขาดน้ำ และอยู่นิ่งๆ จนกว่าความช่วยเหลือฉุกเฉินจะไปถึง
การเสพติดยาในกลุ่มเบนโซไดอะซีปีน
ยาเบนโซไดอะซีปีน หรือเบนโซ เป็นยาในกลุ่มที่ใช้เพื่อลดความวิตกกังวล ทำให้นอนหลับหรือผ่อนคลาย อย่างเช่น Xanax, Valium, Klonopin และ Ativan ยาเหล่านี้เป็นยาที่แพทย์สั่งจ่ายเพื่อรักษาโรควิตกกังวลหรือโรคนอนไม่หลับ ซึ่งสามารถทำให้เสพติดได้ และเป็นอันตรายหากนำมาใช้ในทางที่ผิด การเสพยาในกลุ่มนี้เกินขนาดมีสัญญาณดังต่อไปนี้
สัญญาณทางร่างกาย ได้แก่
- ผิวหนังชื้น
- ชีพจรเต้นอ่อน หรือเต้นแรง
- ปฏิกิริยาของร่างกายเชื่องช้าลง
- รูม่านตาขยาย
- ริมฝีปากเขียว
- หายใจสั้นและตื้น
- ร่างกายเสียสมดุล
สัญญาณทางจิตประสาท ได้แก่
- ไม่ตอบสนอง
- ตอบสนองช้าอย่างมากๆ อาจดูเหมือนมึนเมาอย่างหนัก หรือมีอาการสลึมสลือ
สิ่งที่ต้องทำเมื่อมีการเสพยาเบนโซเกินขนาด
หากคุณสงสัยว่าตัวเองหรือคนที่รักเสพยาเบนโซเกินขนาด ต้องติดต่อสถานพยาบาลเพื่อขอรถพยาบาลมารับในทันที ผู้สูงอายุรวมทั้งผู้ที่ใช้เบนโซหลายชนิดร่วมกับแอลกอออล์หรือยาอื่นๆ สามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเสพยาเกินขนาดได้ การให้ข้อมูลเกี่ยวกับวัย น้ำหนักร่างกาย ปริมาณยาที่เสพเข้าไป และสารเสพติดอื่นๆ ที่ใช้ร่วมด้วย จะเป็นประโยชน์อย่างมากสำหรับผู้ให้การรักษา
การเสพยาเกินขนาดในกลุ่มสารโอปิออยด์
การแพร่กระจายของสารโอปิออยด์เกิดขึ้นในหลายประเทศในช่วงสิบปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้ยาโอปิออยด์ที่แพทย์สั่งในทางที่ผิด หรือการลอบซื้อขายแบบผิดกฎหมายสำหรับยาแก้ปวดอย่าง Percocet, Vicodin, OxyContin และ Fentanyl นอกจากนี้ยังมีสารโอปิออยด์ที่ผิดกฎหมายอย่างเช่น เฮโรอีน ที่เป็นปัจจัยสำคัญในการเสพติดโอปิออยด์และการเสพยาเกินขนาดที่เกิดขึ้นทั่วโลกด้วย โดยสัญญาณของการเสพยาโอปิออยด์เกินขนาดก็คือ
สัญญาณทางร่างกาย ได้แก่
- รูม่านตาที่หดเล็กลงเท่าขนาด “รูเข็ม”
- หายใจช้าลง
- อาเจียนบ่อยครั้ง
- ผิวชื้นและเย็น
- ผิวรอบริมฝีปากหรือรอบเล็บเป็นสีเขียว
สัญญาณทางจิตประสาท ได้แก่
- อาการสับสน
- ง่วงซึมอย่างรุนแรง หรือมีอาการมีสติสลับหมดสติเป็นระยะ
- หมดสติ
ทำอย่างไรกับการเสพยาโอปิออยด์เกินขนาด
โทรเรียกรถพยาบาลเป็นการด่วน หากคนๆ นั้นหมดสติ พลิกตัวให้นอนตะแคงเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการสำลักอาเจียน หากยังรู้ตัวอยู่ พยายามให้พวกเขาตื่นอยู่ตลอดเวลาด้วยการพูดคุยด้วย และต้องไม่ปล่อยให้คนๆ นั้นอยู่คนเดียว เนื่องจากพวกเขาอาจเกิดอาการบาดเจ็บเพิ่มเติมได้
ผลกระทบระยะยาวของการเสพยาเกินขนาดหลายครั้ง
การเสพยาเกินขนาดเหล่านั้นสามารถส่งผลกระทบในระยะยาว โดยเฉพาะการบาดเจ็บต่อสมอง ซึ่งเกิดขึ้นเนื่องจากการขาดออกซิเจนในระหว่างการเสพยาเกินขนาด จากการชักหรือการหายใจที่ลดลง การบาดเจ็บทางสมองเหล่านี้สามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพหลายอย่าง เช่น
- อาการหลงลืม
- อาการสับสน
- ความจำเสื่อม
- ร่างกายเสียสมดุล เนื่องจากเกิดปัญหากับอวัยะแขนขา
- ความเสียหายต่อระบบประสาท
- การตอบสนองช้าลง
- ทักษะการเคลื่อนไหวที่ลดลง
เนื่องจากการเสพยาเกินขนาดที่เกิดขึ้นหนึ่งครั้ง เพิ่มโอกาสที่จะเกิดครั้งต่อไปได้เป็นอย่างมาก การขอความช่วยเหลือจากมืออาชีพ เพื่อบำบัดรักษาการเสพติดจึงเป็นทางเลือกเพียงอย่างเดียวที่จะสามารถช่วยคุณ หรือคนที่คุณรักจากการเสพยาเกินขนาด ป้องกันไม่ให้เปิดการบาดเจ็บของสมองอย่างถาวร ไปจนถึงรักษาชีวิตของคุณให้อยู่รอดปลอดภัยได้
ฟื้นฟูจากการเสพติดที่ เดอะดอว์น เชียงใหม่
ศูนย์บำบัดยาเสพติดเอกชน เดอะดอว์น เชียงใหม่ มีหลักสูตรการบำบัดแบบเฉพาะตัวและการดูแลทางการแพทย์ตลอด 24 ชั่วโมง ที่ช่วยดูแลคุณในทุกขั้นตอนของการบำบัดยาเสพติดได้อย่างปลอดภัย ท่ามกลางสภาพแวดล้อมที่ผ่อนคลายและสะดวกสบาย
ด้วยแนวทางในการบำบัดรักษาการเสพติดที่ไม่เหมือนใคร แต่เป็นวิธีการอันทรงประสิทธิภาพ ที่จะช่วยให้คุณเข้าถึงต้นตอของปัญหาการเสพติดของคุณ พร้อมกับการสร้างสุขภาวะที่ดีเพื่อให้คุณไม่กลับไปเสพติดซ้ำอีก นั่นก็คือการใช้แนวทาง “การบำบัดแบบองค์รวม” ที่ผสานรวมการบำบัดแบบตะวันตกและตะวันออกไว้ด้วยกัน โดยการนำเอาเทคนิคจิตบำบัดเช่น การบำบัดความคิดและพฤติกรรม, การบำบัดแบบเสริมสร้างแรงจูงใจ และครอบครัวบำบัด ที่ได้รับการพิสูจน์แล้วว่า สามารถช่วยแก้ปัญหาที่ซ่อนอยู่ภายในจิตใจ และปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อการเสพติดของคุณ ผสานกับกิจกรรมพัฒนาสุขภาวะแบบองค์รวม อย่างเช่น โยคะและการทำสมาธิ รวมถึงการออกกำลังกายเข้ามาช่วยเยียวยาร่างกายควบคู่ไปกับการบำบัดจิตใจ
หากคุณหรือคนที่คุณรักต้องการเข้ารับการรักษาแบบอยู่ประจำที่ศูนย์บำบัด เดอะดอว์น ติดต่อแผนกแรกรับของเราวันนี้ เพื่อรับข้อมูลเกี่ยวกับขั้นตอนในการเข้ารับการบำบัด