“ยาเค” ที่ “ไม่โอเค” กับ 7 ข้อเท็จจริงสุดอันตรายของการเสพติดเคตามีน

เคตามีน ยาที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ แต่ถูกนำมาใช้เพื่อเพิ่มความสนุกจอมปลอม และสิ่งที่ตามมาก็คือปัญหาอันหนักหนาสาหัส ที่อาจถึงกับคร่าชีวิตของคุณได้เลย

ในขณะที่หลายคนอาจไม่รู้สึกว่า ปัญหายาเสพติดเป็นปัญหาใกล้ตัว แต่มันก็อาจไม่ได้อยู่ไกลจากเราอย่างที่คิดก็เป็นได้ เพราะยาเสพติดในปัจจจุบันแปลงโฉมมาหลายรูปแบบ อย่างเช่นยาเสพติดที่เรียกกันว่า “Club Drugs” ซึ่งนิยมใช้ตามคลับตามบาร์ หรือในงานปาร์ตี้ ด้วยความเชื่อที่ว่ามันสามารถเพิ่มความสนุกในการสังสรรค์ให้ได้

แต่จากข่าวพาดหัวในหน้าหนังสือพิมพ์ ซึ่งเป็นที่ฮือฮาเมื่อไม่นานมานี้ ถึงการเสียชีวิตของวัยรุ่นจากการเสพยาที่เรียกว่า “เคนมผง” ก็คงกระตุกให้คนในสังคมเริ่มหันมาตระหนักได้ว่า อันตรายของยาเสพติด โดยเฉพาะยาที่ใช้เสพเพื่อเพิ่มความสนุกชั่วคราวนั้น อาจอยู่ใกล้กับคนที่เรารักได้มากกว่าที่คิดจริงๆ

และ “ยาเค” ซึ่งเป็นหนึ่งในส่วนประกอบของ “เคนมผง” ก็เป็นหนึ่งใน Club Drugs ที่กำลังสร้างปัญหาเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ อยู่ในขณะนี้

“ยาเค” คืออะไร

นอกจากชื่อ “ยาเค” แล้ว ยาเสพติดชนิดนี้ยังมีชื่อเรียกที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น Special K, Vitamin K, super acid, super c, bump, cat Valium, kitkat, super K และ jet

แต่ไม่ว่าจะอยู่ภายใต้ชื่ออะไร พื้นฐานของยาชนิดนี้ก็คือ “เคตามีน” (Ketamine) หรือชื่อทางการค้าว่า เคตาวา (Ketava) หรือเคตาลา (Ketalar) เป็นยาที่มีฤทธิ์ต่อจิตประสาท ซึ่งแพทย์นำมาใช้ในกระบวนการดมยาสลบ โดยตามพระราชบัญญัติวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท พ.ศ. 2518 เคตามีนจัดเป็นวัตถุออกฤทธิ์ประเภท 2 ถือเป็นยาที่มีอันตรายสูง ซึ่งแพทย์จะจ่ายให้กับผู้ป่วย เฉพาะเมื่อมีความจำเป็นจริงๆ เท่านั้น

ยาเค..ทำให้เกิดอะไรขึ้นกับเรา

ยาเคที่นำมาใช้ในการเสพติด มักอยู่ในรูปของเหลวหรือผงสีขาวหรือขาวขุ่น ที่นำมาสูดดมหรือผสมกับเครื่องดื่ม โดยยาเคจะไร้กลิ่น ไร้สี ไร้รส จึงสามารถนำเอามาผสมในเครื่องดื่มได้โดยที่ผู้ดื่มไม่รู้ตัว ทำให้มีรายงานการนำไปใช้เป็น “ยาเสียสาว” (date-rape drug) ซึ่งนอกเหนือจากจะทำให้เหยื่อไม่สามารถเคลื่อนไหวได้แล้ว ยังทำให้ไม่อาจทวนความจำถึงสิ่งที่เกิดขึ้นในขณะที่อยู่ใต้ฤทธิ์ยาด้วย

เนื่องจากเคตามีนมีฤทธิ์ต่อจิตประสาท “ยาเค” จึงออกฤทธิ์หลอนประสาทอย่างรุนแรง ทำให้รู้สึกเคลิบเคลิ้ม (Euphoria) รู้สึกว่าตนเองมีอำนาจพิเศษ (Mystical) หลายคนถึงขั้นพูดว่าเหมือนวิญญาณออกจากร่างไปหาความสุข เสร็จแล้วค่อยกลับเข้าร่าง 

ประสบการณ์เช่นนี้เรียกกันว่า “k-hole” ซึ่งจริงๆ แล้วก็คือ ฤทธิ์ของยาทำให้ระดับสารเคมีในสมองเสียสมดุล และบิดเบือนความรู้สึกของผู้เสพ โดยจะมีฤทธิ์มึนเมาอยู่ในช่วงเวลาสั้นๆ ราวหนึ่งถึงสองชั่วโมง

สถานการณ์ยาเค..ที่ต้องเฝ้าระวัง

ยาเคเป็นยาในกลุ่ม NPS (New Psychoactive Substances) หรือสารออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทใหม่ ซึ่งในรายงานของ วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อปี 2560 ชี้ว่ามีความน่ากลัวไม่น้อยกว่ายาเสพติดชนิดอื่นๆ ผู้ใช้สาร NPS ส่วนใหญ่เป็นเด็กวัยรุ่น ซึ่งเข้าใจผิดคิดว่าเป็นยาเพิ่มความสนุก ที่ไม่เป็นอันตรายหรือมีผลข้างเคียงร้ายแรง ในสหรัฐฯ การแพร่ระบาดของสาร NPS พบในกลุ่มประชากรวัย 12-34 ปี โดยพบว่ามีความชุกเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 11.4 ในปี 2011 เป็นร้อยละ 15.2 ในปี 2015

สำหรับในประเทศไทย จากการสำรวจของสำนักงาน ปปส เมื่อปี 2559 พบว่าคนไทยเคยเสพยาเคประมาณ 22,218 คน และจัดเป็นยาเสพติดที่ต้องเฝ้าระวัง เพราะพบการแพร่ระบาดสูงขึ้น โดยศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 6 ชลบุรี พบว่า มีการนำเอาเคตามีนในรูปสารละลาย มาบรรจุขวดและระบุเป็นผลิตภัณฑ์อื่น เช่น น้ำยาล้างคอนแทคเลนส์ น้ำยาละลายขี้หู เป็นต้น เพื่อให้ง่ายแก่การลักลอบขนส่งและขาย รวมถึงมีการสั่งซื้อผ่านช่องทางโซเชียลมีเดีย ทำให้การแพร่หลายเป็นไปได้ง่ายดายยิ่งขึ้น