ครอบครัวบำบัด

การเสพติดได้ชื่อว่าเป็น “โรคร้ายของครอบครัว” เพราะนอกจากจะส่งผลกระทบต่อผู้ติดยาเสพติดทั้งทางร่างกายและจิตใจแล้ว พฤติกรรมเพื่อให้ได้มาซึ่งยาเสพติดยังทำลายความสัมพันธ์ของคนในครอบครัว รวมทั้งสถานะทางการเงิน ทำให้สุขภาพจิตของคนทั้งบ้านได้รับผลกระทบ

เรามักโทษผู้ติดยาเสพติดว่าเป็นต้นเหตุของปัญหาทุกอย่างที่เกิดขึ้น แต่ในความเป็นจริงการใช้ยาเสพติดมักมีที่มาจากปัญหาสุขภาพจิต ซึ่งอาจเกิดจากความสัมพันธ์ภายในครอบครัวหรือสาเหตุอื่น และเมื่อเสพจนติดแล้ว ผู้ติดยาเสพติดก็ต้องพยายามหาวิธีต่างๆ มาโน้มน้าวชักจูงคนรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นการกดดัน ก้าวร้าว โกหก เพียงเพื่อให้ตนเองได้ยามาเสพ

ความสัมพันธ์ในครอบครัวที่มีสมาชิกเป็นผู้ติดยาเสพติด เรียกว่า ความสัมพันธ์แบบพึ่งพา (Codependent Relationship) ในครอบครัวที่มีความสัมพันธ์แบบนี้จะพบว่าคนในบ้านพยายามเอาใจผู้ติดยาเสพติด เพื่อให้ผู้ติดยาเสพติดไม่แสดงพฤติกรรมที่จะทำให้คนในครอบครัวรู้สึกเดือดร้อนหรือไม่สบายใจ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วผู้ติดยาเสพติดจะให้ความสนใจแต่สิ่งที่ตนเองได้ประโยชน์ เช่น ได้เงินมาซื้อยาเสพ 

คนในครอบครัวมักมีความเครียดความกังวลเกี่ยวกับผู้ติดยาเสพติดอยู่ตลอดเวลา ความสัมพันธ์ในครอบครัวก็แย่ลง เพราะทุกคนพยายามช่วยให้ผู้ติดยาเสพติดเลิกยา จนไม่เหลือเวลาและเรี่ยวแรงที่จะสร้างหรือรักษาสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน จึงไม่น่าแปลกใจที่ครอบครัวของผู้ติดยาเสพติดจะมีภาวะของโรควิตกกังวลและโรคซึมเศร้า รวมทั้งปัญหาสุขภาพกายที่เกิดจากความเครียดรุมเร้าอย่างต่อเนื่อง