แอพหาคู่: ความรักที่ต้องแลกมาด้วยผลกระทบต่อสุขภาพจิต

โอกาสในการสร้างความสัมพันธ์ใหม่ๆ ที่สามารถเกิดขึ้นได้เพียงปลายนิ้วสัมผัส ในโลกออนไลน์อันกว้างใหญ่ อาจเป็นเรื่องเย้ายวนชวนให้ลอง แต่มีงานวิจัยหลายชิ้นที่แสดงให้เห็นถึงผลเสียต่อสุขภาพจิตที่ร้ายแรงกว่าที่คุณคิด

แอพหาคู่เป็นหนึ่งในวิถีชีวิตของคนรุ่นใหม่ นับจากจำนวนคนที่ใช้ Tinder ที่มีอยู่มากกว่า 50 ล้านคนทั่วโลกรวมถึงคนไทย จากการเก็บข้อมูลทางออนไลน์เมื่อปี 2560 โดย YouGov พบว่า คนไทยมากถึง 4 ใน 10 คน เคยใช้แอพพลิเคชั่นหาคู่ออนไลน์ หรือเกือบครึ่งหนึ่ง (47%) ในกลุ่มคนรุ่นใหม่ โดย 49 เปอร์เซ็นต์ เคยรู้จักคู่รักอย่างน้อย 1 คนผ่านช่องทางนี้ และคนไทยมากกว่า 1 ใน 3 (35%) คิดว่าการพบคู่รักทางออนไลน์ไม่ใช่เรื่องแปลก

แอพหาคู่เหล่านี้อาจขยายความเป็นไปได้ในการสร้างความสัมพันธ์ใหม่ๆ แต่ในขณะเดียวกัน ก็อาจทำให้เกิดการถูกปฏิเสธ ที่สามารถส่งผลกระทบในแง่ลบต่อการมองเห็นคุณค่าในตัวเอง และอาจก่อให้เกิด ภาวะซึมเศร้าและความรู้สึกวิตกกังวล ซึ่งถ้าคุณไม่จัดการกับความรู้สึกเหล่านี้มันอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิตที่ร้ายแรง เพราะฉะนั้นการรับรู้ถึงหลุมพรางของแอพหาคู่เหล่านี้ พร้อมทั้งการรักษาสภาพจิตใจให้อยู่ในภาวะปกติ จะช่วยให้คุณแน่ใจได้ว่า การมองหาความรักออนไลน์ยุคใหม่นี้ จะไม่ส่งผลกระทบในแง่ร้ายต่อสุขภาพจิตของคุณได้

ผลกระทบจากการถูกปฏิเสธ

ความกลัวที่จะถูกปฏิเสธเป็นอารมณ์อันน่ากลัวอย่างหนึ่ง เป็นความเจ็บปวดที่อาจเทียบได้กับความเจ็บปวดทางร่างกายเลยก็ว่าได้ เนื่องจากการถูกปฏิเสธสามารถกระตุ้นเส้นทางในสมอง แบบเดียวกับที่เกิดขึ้นเมื่อเกิดความเจ็บปวดทางร่างกาย อย่างไรก็ตาม การถูกปฏิเสธเป็นครั้งคราวเป็นประสบการณ์ปกติที่ทุกคนต้องเจอ และก็เป็นสิ่งที่อาจช่วยให้เราเข้าใจตัวเองมากขึ้น รวมถึงเข้าใจได้ว่าบุคลิกภาพแบบไหนที่เข้ากับเราได้

ถึงแม้การใช้แอพหาคู่ดูเหมือนจะมีตัวเลือกที่มากมายไร้ขีดจำกัด แต่ความรู้สึกของการถูกปฏิเสธกลับเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้อย่างง่ายดายมาก โดยในแอพหาคู่ การจับคู่จะเกิดขึ้นเมื่อคุณและคนที่คุณสนใจต่าง “ปัดขวา” ขั้นต่อไปก็คือการส่งข้อความหาคนๆ นั้นเพื่อพูดคุยกัน และอาจจะนัดเดตกันจริงๆ แบบตัวต่อตัว โดยในจุดนี้เองที่การศึกษาชิ้นหนึ่งพบว่า ราว 50 เปอร์เซ็นต์ของคนที่พบกันในแอพหาคู่ ไม่ส่งข้อความตอบกลับ ซึ่งสามารถทำให้รู้สึกถึงการถูกปฏิเสธ และสามารถส่งผลกระทบต่อความมั่นใจในตัวเองได้

การออกเดตครั้งแรกก็อาจน่าผิดหวังได้เช่นกัน โดยเฉพาะเมื่อโปรไฟล์ทางออนไลน์หรือการแชทกัน ไม่ได้แสดงถึงตัวตนที่แท้จริงของคนที่คุณได้พบจริงๆ หรือแตกต่างไปจากที่คาดหวังอย่างมาก ความรู้สึกถึงความไม่ซื่อสัตย์หรือถูกหลอก สามารถทำให้เกิดอารมณ์เครียด วิตกกังวล หรือแม้แต่ซึมเศร้าได้

ปรากฏการณ์ “ผีหลอก” (Ghosting)

หนึ่งในสถานการณ์ที่ส่งผลต่ออารมณ์และสุขภาพจิตของผู้ที่ใช้แอพหาคู่ก็คือ ปรากฎการณ์ “ผีหลอก” (Ghosting) หรือการหายไปอย่างกะทันหัน หรือไม่ตอบกลับการสื่อสารใดๆ เลย หลังจากเพิ่งคุยหรือออกเดตกัน ซึ่งเป็นสิ่งปกติที่เกิดขึ้นในการใช้แอพหาคู่ โดยประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ของคนที่ใช้แอพหาคู่ ต่างเคยเจอกับการหลอกลวงเช่นนี้ และในจำนวนเท่ากันคือคนที่เป็นผู้กระทำเช่นนี้เสียเอง

เมื่อเกิดปรากฏการณ์ “ผีหลอก” ขึ้น โดยทั่วไปแล้วจะทำให้ความรู้สึกของอีกฝ่ายหนึ่งเกิดความไม่สบายใจ และเจ็บปวด จากการหายไปโดยไม่มีคำอธิบาย หรือไม่มีการ “ปิดฉาก” ความสัมพันธ์อย่างเหมาะสมใดๆ เลย

แอพหาคู่ ต้นตอของอาการซึมเศร้าและวิตกกังวล

เมื่อคนเราใช้เวลามากขึ้นทางออนไลน์เพื่อค้นหาความรัก ก็มักจะมีแนวโน้มที่พบกับความรู้สึกซึมเศร้าและวิตกกังวลได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการใช้เวลากับแอพหาคู่ ซึ่งในความเป็นจริงก็คือการประเมินโปรไฟล์ของคนอื่น สิ่งนี้สามารถส่งผลกระทบต่อความเคารพตัวเองและความมั่นใจได้ และทำให้ผู้ใช้รู้สึกเหมือนตัวเองกลายเป็นสิ่งของ

ในการศึกษาชิ้นหนึ่งของมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในนอร์เวย์ ผู้ใช้แอพหาคู่รายงานว่า พวกเขารู้สึกพึงพอใจน้อยลงกับหน้าตาและรูปร่างของตัวเอง เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่ได้ใช้ จากความรู้สึกภายในที่ดูเหมือนว่า ตนเองกำลังถูกผู้อื่นประเมินอยู่

การศึกษาจำนวนมากเชื่อมโยงการใช้งานอินเตอร์เน็ตเป็นเวลานาน รวมถึงเวลาที่ใช้กับแอพหาคู่ กับผลของสุขภาพจิตในแง่ลบ การมีส่วนร่วมกับโลกนอกมือถือของคุณ จึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่งในการสร้างสมดุลระหว่างทัศนะและสำนึกต่อคุณค่าของตัวตนเอง