การพนัน เซ็กส์ อินเตอร์เน็ต พฤติกรรมเสพติดนี้ทำลายชีวิตได้

เมื่อกล่าวถึงการเสพติด หลายคนมักจะนึกถึงแค่การติดสารเสพติดประเภทต่างๆ ที่ให้โทษต่อร่างกาย เช่น เหล้า และยาเสพติดชนิดร้ายแรง แต่แท้จริงแล้ว การเสพติดพฤติกรรม ก็สามารถทำให้เกิดผลเสียร้ายแรงต่อสุขภาพร่างกายและสุขภาพจิตใจได้เช่นเดียวกัน นั่นจึงเป็นคำถามว่า ทำไมหลายคนจึงหมกหมุ่นกับการพนัน อินเตอร์เน็ต สื่อลามก และเซ็กส์ บทความนี้จะพาคุณไปหาคำตอบ เพื่อให้คุณเข้าใจพฤติกรรมเสพติด และเรียนรู้วิธีป้องกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เสพติดพฤติกรรม คืออะไร?

องค์การ American Society of Addiction Medicine (ASAM) กล่าวว่า “อาการเสพติดเป็นอาการเรื้อรังของสมองที่ตอบสนองต่อความต้องการ แรงจูงใจ และความทรงจำ”

พฤติกรรมเสพติด คือ การที่บุคคลตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นและเกิดความพึงพอใจ ทำให้เกิดการทำซ้ำอย่างต่อเนื่องจนเกิดความต้องการที่ไม่รู้จบ พฤติกรรมเสพติดเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน สุขภาพกาย สุขภาพจิต และอาจส่งผลกระทบต่อสถานะทางการเงินอีกด้วย

นักวิจัยค้นพบว่า การทำกิจกรรมที่เสพติดจะกระตุ้นให้สมองหลั่งฮอร์โมนชนิดเดียวกันกับฮอร์โมนที่หลั่งเวลาใช้ยาเสพติดหรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 

นอกจากนี้การทดลองเรื่องพฤติกรรมเสพติดในหนูทดลองยังยืนยันว่า ระบบประสาทของหนูทดลองเมื่อกินอาหาร มีการทำงานคล้ายคลึงกับระบบประสาทของมนุษย์ เมื่อมนุษย์เสพสารเสพติด การที่หนูทดลองมีอาการเหล่านี้ เกี่ยวข้องโดยตรงกับจำนวนที่ลงลดของตัวรับฮอร์โมนโดพามีน ซึ่งจะตอบสนองต่อฮอร์โมนโดพามีน ทำให้หนูเกิดความพึงพอใจ เมื่อกินอาหารที่มีไขมันสูง เช่นเดียวกับการที่มนุษย์มีพฤติกรรมเสพติดการพนัน หรือเซ็กส์ การที่สมองตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นที่มากเกินไปจะส่งผลเสียและทำให้เกิดพฤติกรรมเสพติด แทนที่จะทำให้เรารู้สึกพึงพอใจ แต่กลับทำให้เราต้องการสิ่งกระตุ้นมากกว่าเดิมอย่างไม่มีที่สิ้นสุด

ประเภทของพฤติกรรมเสพติด

พฤติกรรมเสพติดสามารถแบ่งได้เป็นหลายประเภท เช่น ติดการพนัน ติดเซ็กส์ ติดสื่อลามก ซึ่งสำหรับคนทั่วไปแล้ว พฤติกรรมเหล่านี้อาจจะดูเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวัน แต่สำหรับผู้ที่มีอาการเสพติด พฤติกรรมเหล่านี้นับว่าเป็นเรื่องอันตรายอย่างมาก เพราะผู้ที่เสพติดจะไม่สามารถควบคุมตัวเองให้เลิกทำกิจกรรมเหล่านี้ได้ ประเภทของพฤติกรรมเสพติด ประกอบด้วย:

เสพติดการพนัน

ข้อมูลจาก National Council on Problem Gambling (NCPG) ซึ่งเป็นองค์กรที่เก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับผู้เล่นการพนัน เผยว่า 1 ใน 5 ของผู้ที่ติดการพนันมีความพยายามที่จะฆ่าตัวตาย ซึ่งมากเป็นสองเท่าของผู้ที่มีอาการเสพติดอื่นๆ โดยผู้ที่ใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการเล่นพนันออนไลน์หรือในบ่อน คือผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเสพติดการพนันมากที่สุด สมองของมนุษย์จะตอบสนองต่อการเล่นพนันเหมือนที่ตอบสนองต่อการเสพสารเสพติด โดยผู้เล่นจะรู้สึกยินดีเมื่อได้รับเงิน และจะรู้สึกซึมเศร้าเมื่อเสียเงิน

อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ติดสารเสพติด ครอบครัวและคนรอบข้างจะสามารถสังเกตอาการได้ง่ายกว่า เพราะร่างกายภายนอกจะเปลี่ยนแปลงและโทรมขึ้นอย่างเห็นได้ชัด แต่สำหรับผู้ที่เสพติดการพนัน ครอบครัวและคนรอบข้างมักจะไม่ค่อยสังเกตเห็นในระยะแรกๆ แต่จะรู้ความจริงก็เมื่อตัวผู้เสพติดสูญเสียทรัพย์สินไปมากมายแล้ว

เสพติดเซ็กส์

ผู้ที่เสพติดเซ็กส์อาจเข้าไปเกี่ยวข้องกับการทำกิจกรรมที่มีความเสี่ยงโดยไม่สนใจผลที่ตามมา เพื่อให้ได้มาซึ่งความพึงพอใจของตนเอง การเสพติดเซ็กส์ ไม่ใช่แค่การอยากมีเซ็กส์และมีความต้องการทางเพศสูงกว่าปกติ แต่ยังเกี่ยวกับพฤติกรรมเสี่ยงอื่นๆ ที่เกิดขึ้นเพราะความต้องการมีเพศสัมพันธ์

ตัวอย่างเช่น การมีเพศสัมพันธ์กับคนแปลกหน้าในที่สาธารณะ การใช้ยาเสพติดระหว่างมีเพศสัมพันธ์ การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันโรคติดต่อและไม่คุมกำเนิด พฤติกรรมเสพติดเหล่านี้ จะทำลายความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ทั้งครอบครัวและคู่สมรส และถึงแม้ว่าอาการเสพติดเซ็กส์ยังไม่ได้ถูกจัดว่าเป็นอาการผิดปกติทางจิตเวช แต่ผู้ที่หมกหมุ่นเรื่องเซ็กส์ ก็ควรได้รับการรักษาด้วยวิธีบำบัดความคิดและพฤติกรรมที่เรียกว่า CBT (Cognitive Behavioural Therapy) เพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

เสพติดอินเตอร์เน็ต

พฤติกรรมของกลุ่มคนที่เสพติดอินเตอร์เน็ต หรือติดเกมออนไลน์จะมีความแตกต่างกันไป สำหรับคนที่เข้าสังคมไม่เก่ง โลกอินเตอร์เน็ตอาจจะเป็นพื้นที่ปลอดภัยที่ทำให้พวกเขามีตัวตน ในขณะที่บางคนอาจใช้เวลามากเกินไปกับการเล่นเกมออนไลน์ แชทหาคู่ หรือเล่นโซเชียลมีเดีย

การเสพติดอินเตอร์เน็ต จะทำให้เกิดปัญหาด้านความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง และส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายและสุขภาพจิตใจ อาจก่อให้เกิดภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวลตามมา การเสพติดอินเตอร์เน็ต หรือติดเกมออนไลน์ ยังส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพในการทำงาน รวมถึงปัญหาด้านการเงิน อันเนื่องมาจากใช้เงินไปกับโลกอินเตอร์เน็ตได้อีกด้วย