ชื่อของ “แก๊สหัวเราะ” อาจฟังดูเหมือนไม่น่าเป็นอันตราย แต่ในความเป็นจริงแล้ว แก๊สหัวเราะที่กลับมาระบาดใหม่อีกครั้งในประเทศไทย ในช่วงล็อคดาวน์รอบล่าสุดนี้ เป็นอันตรายทั้งต่อร่างกายและจิตใจที่อาจทำให้คุณหัวเราะไม่ออก และนี่คือ 8 เรื่องเกี่ยวกับแก๊สอันตรายชนิดนี้ที่คุณควรรับรู้และใส่ใจ
1. แก๊สหัวเราะ..คืออะไร
ในความเป็นจริง “แก๊สหัวเราะ” ก็คือสารประกอบทางเคมีชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า “ไนตรัสออกไซด์ (Nitrous Oxide)” ซึ่งเป็นแก๊สไร้สี ไร้กลิ่น และไม่ติดไฟ จัดอยู่ในกลุ่มของ “สารระเหย (Inhalant)” ที่มีฤทธิ์ในการกดระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งหมายความว่าแก๊สชนิดนี้จะชะลอการทำงานของสมอง รวมไปถึงระบบหายใจและการทำงานของหัวใจ
โดยปกติแล้วไนตรัสออกไซด์จะถูกนำมาใช้งานทางการแพทย์ อย่างเช่น การทำทันตกรรมหรือการผ่าตัด เพื่อระงับความรู้สึกหรือทำให้ผู้ป่วยผ่อนคลายในระหว่างการทำหัตถการหรือการผ่าตัด นอกจากนี้แล้ว ก็ยังมีการใช้งานไนตรัสออกไซด์ในเชิงพาณิชย์ เช่น กลุ่มอุตสาหกรรมอาหารนำเอาแก๊สชนิดนี้มาใช้ในกระป๋องวิปป์ครีม และกลุ่มอุตสาหกรรมรถยนต์ ก็มีการนำไนตรัสออกไซด์มาใช้เพื่อเพิ่มสมรรถนะของเครื่องยนต์ และบรรจุในถุงลมนิรภัยในรถยนต์
2. แก๊สหัวเราะกับการใช้เพื่อความบันเทิง
นอกจากประโยชน์ในทางการแพทย์และเชิงพาณิชย์ดังกล่าวแล้ว ยังมีการนำไนตรัสออกไซด์มาใช้แบบ “ผิดประเภท” นั่นก็คือการนำเอามาเสพเพื่อความบันเทิง
เนื่องมาจากแก๊สชนิดนี้ใช้ในการทำวิปป์ครีม จึงทำให้สามารถหาซื้อได้ตามร้านจำหน่ายสินค้าเกี่ยวกับอาหารและซูเปอร์มาร์เก็ตบางแห่ง รวมถึงเดี๋ยวนี้ยังสามารถซื้อได้ทางออนไลน์ ทำให้คนทุกเพศทุกวัยสามารถเข้าถึงแก๊สชนิดนี้ได้อย่างง่ายดาย จึงมีการนำเอาไนตรัสออกไซด์มาสูดดมเพื่อความบันเทิง หรือเพื่อทดลองสัมผัสกับความรู้สึกมึนเมาหรือเคลิบเคลิ้ม จัดเป็น “ยาเฉพาะกลุ่ม” ซึ่งได้รับความนิยมมานาน แม้บางช่วงความนิยมจะลดลงไปบ้างแต่ก็ไม่เคยหายไป โดยเฉพาะในสองสามปีที่ผ่านมานี้เทรนด์การใช้แก๊สหัวเราะได้กลับมาอีกครั้งหนึ่งในหลายประเทศทั่วโลก
อย่างเช่นในสหราชอาณาจักร ตอนนี้ ไนตรัสออกไซด์หรือแก๊สหัวเราะเป็นสิ่งเสพติดที่ได้รับความนิยมมากที่สุดเป็นอันดับสองในกลุ่มวัย 16-24 ปี รองลงมาจากกัญชา จนทำให้มีรายงานว่ารัฐบาลอังกฤษกำลังพิจารณาจะทำให้การมีไนตรัสออกไซด์ในครอบครองเป็นเรื่องผิดกฏหมาย
ส่วนในประเทศไทย ก็มีรายงานข่าวถึงความนิยมในแก๊สหัวเราะที่เพิ่มสูงขึ้นในบางกลุ่ม อย่างเช่นกลุ่มนักเรียนระดับไฮสคูลของโรงเรียนอินเตอร์ในกรุงเทพฯ ที่นิยมใช้เป็นสิ่งบันเทิงสำคัญในงานปาร์ตี้ นอกจากนี้ จากข้อมูลของแผนกแรกรับของ ศูนย์บำบัดยาเสพติด เอกชน เดอะดอว์น ยังมีกลุ่มที่เป็นกลุ่มคนไทยฐานะดี อายุตั้งแต่ 20 ถึง 40 ปี ที่เปลี่ยนจากการใช้แก๊สหัวเราะเป็นครั้งคราว มาเป็นผู้ใช้ประจำในระหว่างช่วงล็อกดาวน์ที่ผ่านมา
3. แก๊สหัวเราะ..ใช้อย่างไร
โดยทั่วไป การใช้แก๊สหัวเราะเพื่อความบันเทิง จะนำแคปซูลไนตรัสออกไซด์ขนาด 8 กรัม ที่มักใช้ในภาชนะทำวิปป์ครีมที่มีขายทั่วไป มาอัดลงในลูกโป่งแล้วนำมาสูดดมเข้าทางปาก เนื่องจากไม่สามารถสูดดมได้โดยตรงจากแคปซูล เพราะแก๊สจะมีความเย็นอย่างมาก (-40 องศาเซลเซียส) ซึ่งสามารถทำให้จมูก ปาก คอ รวมทั้งเส้นเสียงถูกทำลาย เนื่องจากความเย็นได้
เมื่อสูดดมเข้าไป ควันจะผ่านเข้าไปทางกระแสโลหิตอย่างรวดเร็ว โดยผลจากการสูดดมจะรู้สึกได้ในทันทีเพียงแค่ไม่กี่วินาที และสามารถอยู่ได้นาน 2-3 นาที แต่ผลข้างเคียงบางอย่างอาจอยู่ได้นาน 30-40 นาที
4. ผลข้างเคียงที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต
การสูดดมไนตรัสออกไซด์จะทำให้เกิดความรู้สึกเคลิบเคลิ้มเป็นสุขอย่างรวดเร็ว และรู้สึกเหมือนล่องลอยหรือสนุกสนาน โดยผลที่เกิดขึ้นในทันทีก็ได้แก่
- ความรู้สึก “ตื่นเต้น” หรือ “เคลิบเคลิ้ม”
- ความรู้สึกครึ้มอกครึ้มใจ
- หัวเราะคิกคัก สนุกสนาน
- อาการชาทั่วร่าง
- รู้สึกสงบ
- รู้สึกมึนเมา
- หัวเราะแบบควบคุมไม่ได้
- เสียงพูดแตกพร่า ผิดเพี้ยน
- สายตาพร่าเลือน
- สับสน
- มึนงงหรือ เวียนศีรษะ
- เหงื่อออก
- รู้สึกเหนื่อยหรือ อ่อนเพลียกว่าปกติ
แต่หากสูดดมไนตรัสออไซด์ในปริมาณมาก อาจทำให้
- ความดันเลือดลดลง
- เป็นลม
- หัวใจวาย
นอกจากนี้การสูดดมไนตรัสออกไซด์ในปริมาณมากยังอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ เนื่องจากบางครั้งอาจทำให้ได้รับออกซิเจนไม่พอเพียงในขณะสูดดม ซึ่งเรียกกันว่าภาวะพร่องออกซิเจน (Hypoxia) หรือภาวะที่ร่างกายมีระดับออกซิเจนในเนื้อเยื่อตำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน
5. ผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายในระยะยาว
ถึงแม้ผลจากก๊าสหัวเราะจะอยู่เพียงแค่ไม่กี่นาที แต่การใช้ก๊าสชนิดนี้อย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน (เช่น ใช้มากกว่าสัปดาห์ละครั้ง) สามารถทำให้เกิดผลข้างเคียงทั้งร่างกายและจิตใจได้แก่
ผลทางร่างกาย
- เกิดภาวะขาดวิตามินบี12 (การขาดวิตามินตามินบี12 เป็นเวลานานเป็นสาเหตุให้สมองและเส้นประสาทเสียหาย)
- โลหิตจาง
- กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
- มือเท้าชา
- เกิดอาการเกร็งกระตุกของแขนขา
- หากใช้ในระหว่างตั้งครรภ์ ทารกจะเสี่ยงต่อความผิดปกติโดยกำเนิด
- ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
- รบกวนการทำงานของระบบสืบพันธุ์
- มีเสียงแว่วในหู
ผลข้างเคียงทางจิตใจ
- ภาวะซึมเศร้า
- ปัญหาสุขภาพจิต
- การเสพติด
6. แก๊สหัวเราะ..เสพติดได้
เนื่องมาจากผลการให้ความสนุกสนานเพลิดเพลินของไนตรัสออกไซด์นั้นอยู่ไม่นาน คนส่วนใหญ่จึงมักจะอยากสูดดมแก๊สชนิดนี้ซ้ำแล้วซ้ำเล่า นอกจากนี้สำหร้บผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิตอยู่แล้ว (อย่างเช่น อยู่ในภาวะอารมณ์หดหู่หรือวิตกกังวล) ก็อาจอยากที่จะลองใช้บ่อยๆ เพื่อเป็นการผ่อนคลายตัวเอง จนกระทั่งทำให้เกิดการพึ่งพาสารเคมีชนิดนี้ที่นำไปสู่การเสพติดในที่สุด
7. การใช้ไนตรัสออกไซด์ร่วมกับแอลกอฮอล์ หรือยาบางชนิด
หากมีการสูดดมแก๊สหัวเราะหรือไนตรัสออกไซด์ร่วมกับการดื่มแอลกออฮอล์ ยังเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ รวมทั้งเกิดผลข้างเคียงที่มาจากทั้งแอลกอฮอล์และไนตรัสออกไซด์อย่างเช่น
- อาการสับสน
- ความรู้สึกเงื่องหงอย หรือเฉื่อยชา
- ไม่มีสมาธิ
- ไม่สามารถควบคุมร่างกายได้
ในกรณีที่มีการใช้ร่วมกับยากดประสาท อย่างเช่นยากลุ่มเบนโซไดอะซีปีน (Benzodiazepines) หรือกลุ่มยานอนหลับ หรือยากลุ่มโอปิเอต (Opiate) หรือกลุ่มยาแก้ปวด หรือยากดประสาทอื่นๆ สามารถส่งผลข้างเคียงต่ออัตราการหายใจและการเต้นของหัวใจและหลอดเลือด การใช้ยาเหล่านี้ผสมกันยังเพิ่มความเสี่ยงในการหมดสติ และหายใจไม่ออก หรือสำลักในขณะที่อาเจียน รวมถึงเพิ่มโอกาสในการโอเวอร์โดสอีกด้วย
8. อันตรายอื่นๆ
ความเสี่ยงอื่นในการใช้แก๊สหัวเราะก็คือ ผลเสียต่อการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อที่ส่งผลต่อการเคลื่อนไหว โดยคุณอาจหกล้มจนทำให้ตัวเองต้องบาดเจ็บ หรือเป็นอันตรายต่อคนอื่น นอกจากนี้ยังอันตรายอย่างยิ่ง ในขณะขับขี่ยานพาหนะหรือควบคุมเครื่องจักรกลในขณะที่อยู่ภายใต้ฤทธิ์ของแก๊สหัวเราะ
หากสิ่งที่คุณต้องการคือการผ่อนคลายตัวเอง จนทำให้เลือกหนทางในการหัวเราะสนุกสนานชั่วครู่ชั่วยามด้วยการใช้แก๊สหัวเราะ คุณก็อาจกำลังทุกข์ทรมานอยู่กับปัญหาทางจิตใจบางอย่าง ที่ไม่อาจแก้ได้ด้วยความสุขชั่วครู่ชั่วยามเช่นนี้
ศูนย์บำบัดยาเสพติด เอกชน เดอะดอว์น สามารถช่วยคุณให้ค้นพบถึงรากเหง้าของปัญหา ที่ทำให้เกิดการพึ่งพิงสิ่งเสพติดเหล่านี้ รวมถึงการช่วยให้คุณหลุดพ้นจากการพึ่งพิงสิ่งเสพติดได้อย่างปลอดภัยและได้ผล ด้วยทีมงานมืออาชีพผู้เชี่ยวชาญทั้งศาสตร์การรักษาสุขภาพจิตแบบตะวันตกและแนวทางการบำบัดแบบองค์รวม ที่ได้รับทั้งการรับรองคุณภาพระดับมาตรฐานสากลจากสหรัฐฯ (AACI) และใบอนุญาตจากกระทรวงสาธารณสุขของไทย
เดอะดอว์นมีหลักสูตรการบำบัดรักษาที่ปรับแต่งให้เหมาะกับความต้องการของแต่ละคน ผสานรวมกับการรักษาโรคร่วม ซึ่งเป็นที่มาของการเสพติดหรือเกิดจากการเสพติด ทำให้การรักษามีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และได้ผลแบบยั่งยืนในระยะยาว รวมถึงการสร้างสภาพแวดล้อมที่ผ่อนคลายท่ามกลางธรรมชาติอันสงบและงดงามของจังหวัดเชียงใหม่ และทีมงานมืออาชีพที่จะดูแลผู้เข้ารับการรักษาอย่างใกลชิด เพื่อให้ทุกคนรู้สึกปลอดภัยและผ่อนคลาย เพื่อที่จะได้มีเวลาในการเยียวยาตัวเองอย่างเต็มที่ และเดินออกจากที่นี่ไป ด้วยความมั่นใจในการใช้ชีวิตที่ไม่ต้องพึ่งพิงสิ่งเสพติดใดๆ อีกต่อไป
โทรหาเราได้เลย เพื่อรับฟังขั้นตอนในการเข้ารับการบำบัดแบบอยู่ประจำ ให้เราช่วยคนที่คุณรักค้นหาเส้นทางใหม่ในการใช้ชีวิตที่ดีต่อสุขภาพ ที่จะทำให้คุณและคนที่คุณรักพบกับเสียงหัวเราะและความสุขอย่างที่ต้องการ
